Uit een enquête van de NVDE blijkt dat 93 procent van de bedrijven in de duurzame-energiesector zich – grote – zorgen maakt over de gevolgen van de stikstofregels voor de energietransitie.

Programmatische aanpak
60 procent van de ondervraagden stelt dat projecten onzeker worden, 70 procent zegt dat ze vertraagd worden en nog eens 35 procent stelt dat projecten duurder worden. Bij de betreffende projecten staan opgeteld miljarden euro’s aan investeringen en vele megatonnen aan CO₂-reductie op het spel. Een uitzondering van stikstofregels voor projecten die zorgen voor CO₂– en stikstofreductie is de door bedrijven meestgenoemde oplossing.

‘Het is echt niet te verteren dat zoveel projecten die tijdens hun levensduur heel veel CO₂– en stikstofuitstoot zullen voorkomen, stilliggen vanwege de kleine hoeveelheid stikstof die er tijdens de bouw vrijkomt’, stelt NVDE-voorzitter Olof van der Gaag. ‘Er moet zo snel mogelijk een programmatische aanpak komen voor projecten voor de energietransitie, zodat zij geen stikstofvergunning nodig hebben.’

Bouwvrijstelling
Direct nadat de Raad van State vorig jaar de bouwvrijstelling schrapte, uitten de netbeheerders al direct dat de uitbreiding van het stroomnet bemoeilijkt wordt. Per uitbreidingsproject moet er namelijk worden onderzocht wat de stikstofimpact is die tijdens de aanleg vrijkomt. Dit zorgt mogelijk voor 2 jaar langer durende vergunning- en omgevingsprocessen.

100 bedrijven
De NVDE heeft tijdens de zomer een enquête uitgezet – nog voordat de Raad van State deze maand oordeelde dat het Porthos-project voor CO2-opslag door kan gaan – waaraan ruim 100 bedrijven hebben deelgenomen.

Vooral projecten voor infrastructuur voor elektriciteit en voor warmte worden volgens het onderzoek hard geraakt door de stikstofregels. 23 van de 25 respondenten die werken aan uitbreiding van het elektriciteitsnet geven aan dat hun projecten lijden onder het stikstofbeleid. Van de 24 bedrijven met warmtenetprojecten zijn er slechts 3 die stellen dat hun projecten geen last hebben van de beperkte stikstofruimte. Ook windenergieprojecten, geothermie-installaties en biomassaprojecten worden bovengemiddeld vaak geraakt. Van de vele zonne-energieprojecten wordt volgens het onderzoek de helft geraakt.

Oplossingsrichtingen
De bedrijven hebben diverse ideeën over oplossingsrichtingen voor de problemen met stikstof in de bouwfase van duurzame-energieprojecten. De meestgenoemde oplossing is een uitzondering voor duurzame-energieprojecten, vanwege het maatschappelijke belang van het reduceren van de CO2-uitstoot. Dit betekent de facto dat er een programmatische aanpak met een, juridische, uitzonderingspositie zou moeten komen voor projecten die per saldo meer stikstof reduceren dan er tijdens de bouw vrijkomt. Duurzame-energieprojecten zouden daarom ook een hogere prioritering moeten krijgen bij het verdelen van stikstofruimte. Stikstofberekeningen zouden moeten worden toegestaan over de hele levensduur, waardoor blijkt dat de uitstoot tijdens de bouwfase verwaarloosbaar is.

Ook het stimuleren van het gebruik van emissieloos bouwmaterieel wordt genoemd, bijvoorbeeld door middel van een speciaal fonds om dit snel op te kunnen schalen. Het verbeteren van de capaciteit en kennis bij gemeenteambtenaren die vergunningen moeten afgeven, wordt ook meermaals genoemd. Hierdoor kunnen vergunningen sneller gegeven worden en beter van kwaliteit worden.