Het voorstel waarin de uitvoering van de energietoeslag wettelijk is vastgelegd is eindelijk naar de Tweede Kamer gestuurd. Met de wijziging van de Participatiewet, ook wel Wet energietoeslag 2023 genoemd, moeten de regels voor gemeenten voor het uitkeren duidelijker worden.

Energietoeslag 2023

Gemeenten zijn ook dit jaar weer verantwoordelijk voor het uitkeren van een energietoeslag van 1300 euro aan inwoners. Daar mocht 500 euro al van worden overgemaakt in 2022 of 2023. Voor gemeenten die dat gedaan hebben, is er dit jaar nog 800 euro uit te keren. Dat restant van de energietoeslag voor 2023 kan pas uitgekeerd worden als de wijziging van de Participatiewet ingaat.

Zo snel mogelijk

Doordat het voorstel nu bij de Tweede Kamer ligt, hoopt verantwoordelijk minister Schouten de wijziging ‘zo spoedig mogelijk te kunnen doorvoeren om mensen die rekenen op deze toeslag niet langer te laten wachten’. Ze vraagt de Kamer om het wetsvoorstel snel te behandelen. ‘Ik realiseer me daarbij dat ik veel flexibiliteit vraag in een proces waarbij de voorbereiding veel tijd heeft gekost.’ Eerder dacht ze de wet al in juni te kunnen invoeren, maar door het advies van de Raad van State en rechterlijke uitspaken over studenten moest het wetsvoorstel worden aangepast.

Regeling studenten

Vandaar dat nu in het wetsvoorstel ook een regeling is opgenomen voor studenten. Eerder was Schouten fel tegen een generieke regeling om studenten te compenseren. Op de vraag of de energietoeslag voor studenten via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) kon verlopen was het antwoord steeds dat dit niet mogelijk was. Ook armoedewethouders van studentensteden vroegen dit in een brandbrief. Nu blijkt dit toch te kunnen.

De VNG is ‘verheugd’ dat er na maandenlang discussiëren een oplossing is. ‘Gemeenten hebben altijd aangegeven dat het uitkeren van de toeslag aan studenten geen gemeentelijke taak is. Het past niet bij de gemeentelijke opdracht en is niet uitvoerbaar omdat ze niet beschikken over de juiste gegevens, zoals of een student uitwonend is.’

Uitzondering

De compensatie geldt niet voor studenten die komend studiejaar geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. Van deze studenten weet DUO niet of zij uitwonend zijn. ‘Het kabinet doet de komende periode een ultieme poging om uit te zoeken hoe het de studenten die dat nodig hebben tegemoet kan komen voor de gestegen energiekosten,’ schrijft Schouten.

Volgend jaar

Hoe het volgend jaar gaat met de uitvoering van de energietoeslag is nog onduidelijk. De VNG gaf namens gemeenten aan de energietoeslag in 2024 niet te willen of kunnen uitvoeren, op basis van een aantal principiële argumenten. Volgens het kabinet is een nieuwe vorm van de toeslag pas op zijn vroegst in te richten voor 2025.