Regio – De Nederlandse staat heeft de opvang van asielzoekers niet goed geregeld, oordeelt het gerechtshof in Den Haag. Zo is sprake van structurele problemen als geluidsoverlast en gebrek aan privacy, en er zijn überhaupt te weinig plekken. Maar het hof legt geen dwangsommen op, omdat de staat de problemen onmogelijk binnen een concrete termijn kan oplossen.
Het gerechtshof in Den Haag deed uitspraak in het hoger beroep van de staat en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) tegen VluchtelingenWerk Nederland, die de partijen eerder voor de rechter sleepte. In oktober bepaalde de rechtbank dat de kwaliteit van de opvang van asielzoekers onder de aanvaardbare norm is gezakt en dat sommige zaken per direct verbeterd moet worden. De staat en het COA gingen in beroep tegen deze uitspraak.
Te weinig plaatsen
Het hof is het met de rijksoverheid eens dat er in de gehele opvangketen te weinig plaatsen beschikbaar zijn en dat ook het landelijke woningtekort bijdraagt aan het gebrek aan doorstroming. Weliswaar heeft de staat dit probleem zelf veroorzaakt door eerder opvangplekken te sluiten, maar dat weegt volgens het hof nu niet mee.
Geen twijfel
‘De staat kan niet worden veroordeeld tot iets doen waar het niet toe in staat is.’ Het hof noemt het sluiten van opvanglocaties in de afgelopen jaren betreurenswaardig, ‘maar twijfelt er niet aan dat de staat extra opvanglocaties zal realiseren. Het hof twijfelt ook niet aan de inzet van de staatssecretaris om de crisis op de kortst mogelijke termijn op te lossen. Niemand is tot het onmogelijke gehouden.’
Personeel
De rechters in hoger beroep laten hiermee zwaarder wegen dan de voorzieningenrechter dat de overheid er alles aan doet om de problemen op te lossen. Het hof accepteert ook dat het niet mogelijk is de problemen op korte termijn op te lossen, zoals VluchtelingenWerk wil. Daarbij vermeldt de uitspraak ook dat leegstaande kantoorgebouwen en vakantieparken niet snel ingezet kunnen worden als opvanglocatie. ‘Voor dergelijke locaties is ook personeel nodig.’
Ongeoorloofd
Het hof is verder van oordeel dat de staat ongeoorloofd onderscheid maakt tussen vluchtelingen uit Oekraïne en asielzoekers uit andere landen. Beide groepen zijn op de vlucht voor oorlog en geweld. Dan mag bij de opvang van deze groepen geen verschil worden gemaakt. De staat moet deze groepen dus gelijk behandelen.
Reactie Van der Burg
Staatssecretaris Van der Burg (Asiel) meldt via zijn woordvoerder te ‘erkennen dat het beter moet in de opvang’ en daar ‘dag in dag uit’ hard aan te werken. ‘Aan het einde van de dag is er nog steeds een tekort aan reguliere opvangplekken in Nederland.’
De uitspraak van de rechter beschouwt hij niet als winst. De staatssecretaris zal gemeenten en andere organisaties blijven oproepen om mee te werken aan structurele oplossingen. Vorige week liet Van der Burg nog weten dat het kabinet de bevelen van de rechter niet kan nakomen.