Regio – Natuur & Milieu maakt inzichtelijk in welke gemeenten en wijken de meeste huizen staan met een laag energielabel. Heemstede, Bloemendaal, Westerwolde, Laren en Haarlem hebben het grootste aandeel van dit soort woningen binnen hun grenzen.
Het kabinet wil dat in 2030 geen enkele woning meer onder de drie laagste energielabels valt. Volgens de inventarisatie gaat dit om zo’n 1,5 miljoen woningen. Deze moeten dus in de komende zeven jaar worden aangepakt. Natuur & Milieu onderzocht in de Woningmonitor ook de verdeling tussen huur- en koopwoningen onder de panden met label E, F of G.
Het onderzoek gebruikt data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Kadaster onder de loep. Rob van Tilburg, directeur bij de milieuorganisatie: ‘Het onderzoek laat zien dat het tijd is om een enorme inhaalslag te maken. Gemeenten moeten aan de slag, woningeigenaren moeten tempo maken en de overheid moet het aangekondigde beleid concreet maken.’
E, F en G in de ban
De vijf gemeenten met het grootste aandeel geregistreerde energielabels E, F en G zijn Heemstede (36 procent), Bloemendaal (34 procent), Westerwolde (31 procent), Laren (30 procent) en Haarlem (30 procent). Het landelijk gemiddelde ligt op 16 procent.
In absolute aantallen voeren Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Haarlem de lijst aan. Deze gemeenten vertegenwoordigen ruim een vijfde van alle lage energielabels. ‘Wat opvalt zijn de grote verschillen tussen de gemeenten, maar allemaal moeten ze hard aan de slag,’ aldus Van Tilburg.
Energieslurpende panden blijken vaak twee-onder-een-kapwoningen, naast huizen met bouwjaar voor 1965. Het betreft vaak woningen van eigenaar-bewoners of in bezit van particuliere verhuurders. Rond een vijfde hiervan moet energiezuiniger worden. Van de corporatiewoningen heeft nog zo’n 10 procent een slecht energielabel.
Best presterende gemeenten
Er zijn ook plaatsen met maar weinig woningen op de ‘zwarte lijst’. Meestal is er dan volop gebouwd na 1975, wat een betere isolatie oplevert. Gemeenten die het goed zijn Zeewolde, Almere, Lelystad, Houten, Dronten, Heerhugowaard, Nieuwegein, Barendrecht, Duiven en Purmerend. Zij tellen samen nog 3500 woningen die aan een opknapbeurt toe zouden zijn.
Niet alle labels geregistreerd
Inzicht in de aanwezigheid van de verschillende labels is voor gemeenten van belang om te weten wat de energieprestaties zijn. Hoe completer het overzicht, hoe gerichter een gemeente plannen kan maken voor bijvoorbeeld het aardgasvrij maken van wijken.
Maar de registratie van energielabels is niet overal op hetzelfde niveau. Landelijk staat 55 procent van de woningen geregistreerd, een gemeente als Gorinchem (67 procent) zit daar ruim boven. Bijvoorbeeld Ameland blijft met 28 procent wat achter.
Verhuurverbod verduidelijken
De milieuorganisatie concludeert dat de prestatieafspraken die met woningcorporaties zijn gemaakt over het terugdringen van woningen met slechte energielabels, effect hebben. Met particuliere verhuurders ontbreken afspraken nog, voor hen is wel subsidie beschikbaar.
Natuur & Milieu pleit voor helderheid over een aangekondigd verhuurverbod voor woningen met label E, F of G. ‘Onze oproep aan het kabinet is: maak het verhuurverbod zo snel mogelijk concreet. Verplicht daarnaast dat bij verkoop of aankoop van een woning het stapsgewijs afbouwen van energielabels E, F of G is gegarandeerd. Op die manier worden alle woningeigenaren aangespoord om te verduurzamen.’
Ook de Europese Unie onderzoekt een soortgelijke verplichting.
Meer rijksregie
Er is meer overheidsregie nodig om voor 2030 de woningen met de slechtste energielabels in orde te maken, vindt Natuur & Milieu. Helemaal als het kabinet in 2050 alle huizen klimaatneutraal wil hebben. Zo is van belang dat gemeenten toegang krijgen tot de gegevens van het Kadaster.
‘Op die manier kan lokaal maatwerk geleverd worden om de energielabels te verbeteren. De rijksoverheid dient daarvoor afspraken te maken met het Kadaster.’