Als ouders een conflict hebben met de overheid, kan dit grote gevolgen hebben voor hun kinderen. Er moet meer rekening worden gehouden met de impact die dit op hen heeft. Dat schrijft de Kinderombudsvrouw in het rapport ‘Waar ik bij ben’. Ze spreekt gemeenten aan op hun zorgplicht en doet aanbevelingen.

De afgelopen jaren zijn er veel conflicten geweest tussen burgers en de overheid. Zoals de toeslagenaffaire en de afhandeling van de schade aan huizen door overstromingsschade in Limburg. Hoewel kinderen geen partij zijn, kunnen die conflicten van grote impact op hen zijn, zo schrijft Kinderombudsvrouw Margrite Klaverboer in het rapport ‘Waar ik bij ben’. Bijvoorbeeld door de dagelijks zorgen die hun ouders hebben, ouders die minder beschikbaar zijn en stress ervaren.

Welzijn onder druk

Het gevolg is dat het welzijn van hun kinderen onder druk staat: ze kunnen zich minder goed concentreren op school en hebben zorgen over de toekomst. Volgens de kinderombudsvrouw zijn de ervaringen van de kinderen eenduidig. ‘Ze ervaren veel stress door het conflict. Ik vind het heel zorgelijk dat deze kinderen aangeven dat hun vertrouwen in de overheid daalt. Kinderen zien een harde overheid die hun ouders niet helpt.’

Zoek kinderen op

Overheidsinstanties die betrokken zijn bij zo’n conflict moeten volgens haar de impact ervan op kinderen erkennen. ‘En er alles aan doen om te zorgen dat kinderen hiervan geen schadelijke effecten ondervinden.’ Ook zou de overheid kinderen een volwaardige plaats moeten geven in het beleid dat ze voeren tijdens het conflict, maar ook bij het herstel daarvan. Bijvoorbeeld door hen zelf op te zoeken en te voorzien van eerlijke, duidelijke informatie.

Het vertrouwen van kinderen in de overheid lijkt overigens te herstellen als het conflict wordt opgelost. Bijvoorbeeld als de overheidsinstantie toegeeft dat er een fout is gemaakt of als de overheidsinstantie met de kinderen zelf praat.

Taak voor overheid

Bij de overheid ontbreekt het volgens Kalverboer aan kennis over de implicaties van het Kinderrechtenverdrag voor hun handelen. ‘De belangen van de betrokken kinderen moeten altijd worden onderzocht en meegewogen.’ Het meewegen van de belangen van kinderen is een taak voor de rijksoverheid, de provincies en gemeentes. Ook scholen ligt er een opdracht: om kinderen lessen te geven over hun rechten.

Zorgplicht

Gemeenten spreekt ze in het rapport aan op hun zorgplicht voor inwoners die het moeilijk hebben. ‘Ook wanneer zij als gemeente zelf een rol spelen in het conflict is het belangrijk dat zij oog houden en zorg dragen voor het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. Dit behelst ook, waar nodig en gewenst, ondersteuning van ouders in hun ouderrol.’

Aanbevelingen

Daarnaast doet ze verschillende aanbevelingen voor gemeenten. Namelijk om kinderen in contact te brengen met lotgenoten, om zo ervaringen en gevoelens te kunnen delen, bij voorkeur met professionele begeleiding. Denk bijvoorbeeld aan een speciale inloopplek of een aanspreekpunt op scholen, buurtcentra of via jongerenwerk. Deze inloopplekken bieden kinderen ook de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier hulp te vragen, zo staat in het rapport.

De tweede aanbeveling die de kinderombudsvrouw doet: zoek ouders die in conflict zijn met een overheidsinstantie op en vraag hen wat zij nodig hebben. ‘Gemeenten kunnen actief inzetten op een laagdrempelig aanbod om deze ouders te ondersteunen. Essentieel hierbij is dat ouders gevraagd wordt wat zij nodig hebben. Het conflict kan immers geleid hebben tot een wantrouwende houding richting overheidsinstanties.’