Regio – Per 1 januari 2023 wordt de kostendelersnorm gewijzigd. Jongeren onder de 27 jaar zijn dan geen ‘kostendelende medebewoner’ meer, waardoor de bijstandsuitkering van hun ouders niet meer wordt gekort.
De Eerste Kamer stemde deze week in met de regel, net als met het maatregelenpakket Breed Offensief.
Wijziging leeftijd kostendelersnorm
Vanaf 1 januari 2023 tellen jongeren vanaf 27 jaar pas als kostendelende medebewoner. Nu ligt die grens nog op 21 jaar, wat in de praktijk betekent dat de bijstand van de ouders naar beneden wordt bijgesteld. Het idee daarachter is dat wie deze leeftijd bereikt, kan bijdragen aan huishoudkosten, zoals huur, waardoor de kosten voor levensonderhoud per persoon lager zijn. De kostendelersnorm houdt dus rekening met de voordelen die er kunnen zijn als meer mensen een huishouden vormen.
De huidige regel kan leiden tot stress en problemen voor bijstandsgezinnen, zoals financiële problemen en zelfs dakloosheid voor jongeren. Minister Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen: ‘Met het ophogen van de leeftijd voorkomen we dit en nemen we de negatieve gevolgen voor de uitkering van ouders weg.’ Zo kunnen jongeren dus langer thuiswonen zonder financiële complicaties.
Gemeentelijke experimenten
Sommige gemeenten hanteerden zelf al bij wijze van experiment een andere leeftijdsgrens bij de kostendelersnorm, zoals de gemeente Arnhem. ‘Door de krapte op de woningmarkt wonen jongvolwassenen vaak langer bij hun ouders,’ zo schreef de gemeente. ‘Voor bijstandsgerechtigden met inwonende jongvolwassenen tot 27 jaar, past Arnhem de kostendelersnorm niet langer toe.’
De gemeente Rotterdam liet de kostendelersnorm voor inwonende jongeren van 21 tot 27 jaar deze zomer ook al los. De Maasstad liep hiermee vooruit op de landelijke wetswijziging.
Breder pakket aan maatregelen
De kostendelersnorm is onderdeel van een een breder pakket aan maatregelen dat onder het wetsvoorstel Breed Offensief valt. Dit is bedoeld om meer mensen met een arbeidsbeperking die onder de Participatiewet vallen, aan een baan te helpen of aan het werk te houden. Tot deze maatregelen behoort ook meer passende persoonlijke ondersteuning. Daarnaast wordt de ‘vierwekenzoektermijn’ voor bepaalde jongeren met een arbeidsbeperking afgeschaft.
Deze maatregelen gaan in vanaf juli 2023.
‘Werken moet lonen’
Een andere maatregel uit hetzelfde pakket treedt al in werking op 1 januari. Vanaf die datum kunnen bijstandsgerechtigden die in deeltijd met loonkostensubsidie werken, een gedeeltelijke ‘vrijlating’ van hun inkomsten uit dat werk krijgen. Dit deel wordt dan niet met de bijstand verrekend. Schouten: ‘Dat is ontzettend belangrijk, want werken moet lonen, voor iedereen. Hiermee zetten we daarvoor een flinke stap.’
Participatiewet
De minister kwam deze week ook met ruim twintig maatregelen die de Participatiewet ‘meer in balans moeten brengen’. De regels in deze wet pakken momenteel voor bijstandsgerechtigden niet altijd uit zoals deze zijn bedoeld, zo schreef ze aan de kamer.
De nieuwe maatregelen moeten de opstap naar werk vergemakkelijken. Bijstandsgerechtigden mogen giften ontvangen tot 1200 euro, en er komen ruimere mogelijkheden voor mantelzorg. Per juli 2024 moeten alle maatregelen ingaan.