Regio – Op Prinsjesdag maakte het kabinet de plannen op het gebied van veiligheid en de aanpak van ondermijning bekend. Speerpunt is ‘de preventieve en wijkgerichte aanpak’ waar volgend jaar 103 miljoen euro in wordt gestoken. Wijkagenten, jeugdwerkers, leraren en gemeenten werken daarin samen om te voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden.
Het kabinet investeert de komende jaren fors in een brede aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning. Het voorkomen van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit vormen ‘de brede preventieaanpak’. Doel is het ‘wegnemen van de voedingsbodem voor ondermijnende criminaliteit’ en ervoor te zorgen dat jongeren niet in het criminele milieu terechtkomen of daarin verder afglijden.
In 2022 is gestart met een domeinoverstijgende preventieve en wijkgerichte aanpak in 15 gemeenten en 16 wijken. Hierin wordt ingezet op het voorkomen van jeugdcriminaliteit, op de aanpak van personen met verward gedrag, en op het voorkomen dat ex-gedetineerden opnieuw de fout in gaan. Dit beleid wordt in 2023 voortgezet en uitgebreid. Voor het onderdeel Preventie met gezag is voor 2023 een bedrag van 103 miljoen euro beschikbaar.
Verwarde personen
Het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) gaat intensiever samenwerken met politie, GGZ en gemeenten om personen met verward gedrag te ondersteunen. De afgelopen jaren is uit lokale initiatieven gebleken wat de ‘best practices’ zijn bij samenwerking, zoals ‘street-triage’.
‘We weten wat in de praktijk werkt. Daarbij zijn we ons terdege bewust van regionale verschillen. Oplossingen die goed werken in grote steden, werken niet noodzakelijkerwijs ook goed in kleinere gemeenten, en omgekeerd.’ JenV wil dat politie, zorgaanbieders en gemeenten de voorbeeldaanpakken en langdurig meewerken in het beleid en de uitvoering.
Ex-gedetineerden
Een praktisch knelpunt bij de terugkeer van ex-gedetineerden in de samenleving is volgens het ministerie het ontbreken en verkrijgen van een geldig identiteitsbewijs. De burgemeester van de gemeente waar de penitentiaire inrichting zich bevindt, wordt bevoegd een identiteitskaart te verstrekken aan gedetineerden. Daarvoor wordt de Paspoortwet aangepast.
Meer boa’s
Om meer buitengewoon opsporingsambtenaren of boa’s in dienst te kunnen nemen, trekt het kabinet 13 miljoen euro per jaar voor gemeenten. De besteding is vrij, zolang het geld maar gaat naar vergroting van de boa-capaciteit. Bijvoorbeeld werving en selectie van nieuwe medewerkers. Van het totale bedrag kunnen naar schatting 130 boa’s aan het werk. Dit komt voort uit een motie-Hermans.
Weerbaar bestuur
Verder wil het kabinet werken aan weerbare en integere bestuurders, politici en ambtenaren. ‘Overheidsorganisaties hebben helaas steeds vaker te maken met agressie, intimidatie en andere ondermijnende invloeden. Politieke ambtsdragers of ambtenaren moeten zonder oneigenlijke druk of dwang van buitenaf hun ambt kunnen vervullen.’
Met het programma Weerbaar bestuur zetten de ministeries van Binnenlandse Zaken en JenV zich samen met politie, gemeenten, beroepsverenigingen, politieke- en andere betrokken partijen in. De komende jaren wordt gemiddeld 10 miljoen euro per jaar in het programma en de uitvoering gestoken.
Zo moet er meer bewustwording en betere nazorg na intimidatie komen. De gemeentelijke processen die kwetsbaar zijn voor ondermijning worden aangepakt en woningen van decentrale bestuurders veiliger gemaakt. Het is de bedoeling dat gemeenten ondersteuning krijgen bij complexe juridische procedures die met ondermijning te maken hebben.
Kennisdeling en samenwerking
Vanuit het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid komen subsidies voor onderzoek, kennisdeling, netwerken van samenwerkingspartners, pilots en ondersteuningstrajecten in verschillende gemeenten. Er wordt ook gewerkt aan snelle beslissingen tussen het Rijk en gemeenten over welk probleem bij wie hoort en wie met oplossingen komt.
Het dashboard Zicht op ondermijning wordt verder ontwikkeld. Hiermee krijgen gemeenten, toezichthouders en handhavers beter inzicht in patronen die duiden op ondermijnende criminaliteit op gemeente- en wijkniveau. De Citydeal is uitgegroeid tot een intensieve samenwerking tussen veertien gemeenten en de resultaten zijn beschikbaar voor alle gemeenten.
Ook wordt volgend jaar 43 miljoen euro gestoken in ‘de duurzame versterking van de regionale, integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit’, onder coördinatie van de RIEC’s. Dit komt bovenop de 40 miljoen euro die structureel naar de regio gaat voor de bestrijding van ondermijning.
(Afbeelding: Rijksoverheid)