Nieuwveen – In de serie “uit het (groene) hart gegrepen pakt onze columnist/verslaggever/
Polarisatie zorgt voor vastlopende democratie
De democratie dreigt vast te lopen in de uitvoering. Dat komt doordat het huidige beeld door de polarisatie in de politiek alles of niets is en er geen tussenweg lijkt te bestaan. De problemen rond stikstof, wonen, energie en de economische situatie zijn zo ingewikkeld geworden dat over een effectieve aanpak geen of hooguit halve overeenstemming wordt bereikt.
Kansloze onderneming
Het lijkt in veel gevallen een onmogelijke opgave, ondanks goedwillende uitvoerders.De vele miljarden uit Den Haag gaan voorlopig op aan plannen maken en gemeenten en hun bewoners zitten met de brokken.Onvoldoende huizen en voorzieningen, blijvende onzekerheid voor natuur en landbouw en voorlopig geen uitkomsten van de opgelegde regionale energiestrategieën.
Grenzen
De kracht van ons is dat we nu vooral grenzen trekken en we daar ons via berekeningen en allerhande plannen in vastbijten. Daardoor haakt de gewone inwoner af. Het moet niet over grenzen gaan, maar om de bereidheid om de gevolgen van onze activiteiten te accepteren. Het is een zoektocht naar de oorsprong van maatschappelijke ongelijkheid en hoe je als mens vrijheid kan behouden. Van twee kanten iets willen inleveren leidt tot betere oplossingen dan blijven schreeuwen naar elkaar.
In Nieuwkoop is het anders. Daar zetten mensen zelf de schouder eronder, dat laten veel organisaties en vrijwilligers dagelijks zien. Nieuwkopers staan voor elkaar klaar, het blijkt dat bijna iedereen wel bij iemand terecht kan als hij/zij hulp nodig heeft. Men is tevreden over de democratie, maar niet over wie het uitvoeren. Politiek plus bestuur staan met economie en wonen in de top drie van meest genoemde problemen. Daarna volgen onder meer armoede en klimaat. Immigratie en integratie staan in de problemenlijst op een gedeelde negende plaats, met zorg en ouderenzorg.
Crises
We leven in woelige tijden. Mondiale problemen komen niet alleen via de tv meer binnen, maar hebben direct ingrijpende gevolgen voor ons bestaan. Daarnaast komen de politieke keuzes die nu wèl ingrijpen op ons persoonlijk leven en die bij diverse groepen heftige reacties veroorzaken. De nasleep van een pandemie en de rol van de overheid erin. Complotten, openbaarheid. Een oorlog dichtbij heeft grote economische en sociale gevolgen. Een instroom van vluchtelingen waar vandaan ook versterkt het woningtekort. Klimaatveranderingen bedreigen de natuur en landbouw en hen die erin werken. En de stijgende energieprijzen komen boven op de ingewikkelde overgang van fossiele energie naar andere bronnen zoals op ons dak dan wel ergens waar je erop uitkijkt zoals windmolens. En overal komen we mensen te kort en zijn we kritisch op ons onderwijs, de zorg, kinderopvang. Sla een krant open en je krijgt het idee dat iedereen persoonlijk wel ergens geraakt wordt en de samenleving uit elkaar aan het vallen is.
Ter geruststelling
Golven van onvrede breken op het zand van de tijd. De geschiedenis leert dat veranderingen voor mensen vaak niet met grote schokken gaan. Tussen oorlogen, epidemieën, overstromingen en economische crises zaten vaak lange perioden van welvaart voor iedereen. Wij moeten ondanks die schokken, die crises, op de vindingrijkheid en het aanpassingsvermogen van ons zelf blijven vertrouwen. Kijken naar wat er hier opgebouwd is met elkaar. Wij wonen in het prachtige Nieuwkoop, voeden er onze kinderen op, gaan naar de kerk of sport en zijn mantelzorger, we willen met elkaar niet alleen welvaart, maar ook welzijn. Ja, wij worden allemaal persoonlijk geraakt door maatschappelijke ontwikkelingen en de politiek. Maar er zijn wel verschillen.
Zorgen over de wachtlijsten voor een operatie of grote geldzorgen, dat is toch wat anders dan de wolf, bever of een Sinterklaasfeest. Wij moeten het hier met elkaar doen, we vertrekken niet even naar buitenland. Samenleven is uit het frame van alles of niets. Wat we wel kunnen gebruiken is bouwen op de verworvenheden die we als gemeenschap gerealiseerd hebben. Hier is hard geploeterd tot wat we nu hebben.
Wat we wel kunnen gebruiken is uit het frame van alles of niets gaan. Het is niet alleen olie of windmolens, het is niet opwarming van de aarde of anders woestijn, het is niet alleen natuur of landbouw, het is niet jij of ik, dat zeg ik ook tegen politici. Niet jij of ik, het is wij. Bij alles of niets worden u en ik de dupe, terwijl wij het zijn die op de huidige golf de maatschappij draaiende houden voor komende generaties. Keuzes in het algemeen belang, behoud of vernieuw.
Dat frame van alles of niets breng ik terug tot veel gehoorde geluiden als we hebben woningen nodig, maar niet hier. We moeten vluchtelingen opvangen, maar niet hier. We willen energieneutraal zijn, maar niet met wind, zon op grond of biomassa en als het dan toch moet niet hier. We moeten wat doen aan de stikstofproblemen, maar niet hier. Het is menselijk om dat te vinden, maar de politiek zal wel keuzes moeten maken. In die keuzes blijven hangen maakt de golf van onvrede alleen maar hoger. En die keuzes zijn er, als je die maar wil maken.
(Voor de landelijke politiek is het moeilijk om keuzes te maken en er zijn partijen die bewust geen keuze maken, hun belangen liggen bij de tegenstellingen uitvergroten en polariseren).
Dat plaatst deze onbenul in een perspectief dat we in de jaren ‘70 al dachten dat de olie op zou raken, maar dat er nieuwe technieken zijn gekomen. In die jaren werd er ook enorme vooruitgang geboekt in landen waar honger het probleem nummer 1 was. 50 jaar geleden waren 4 op de 10 mensen ondervoed, sindsdien is de wereldbevolking bijna verdubbeld en nu is het 1 op de 10. Nog altijd veel te veel, maar het is een enorme vooruitgang. Die progressie is voor al te zien in de geneeskunde. Wat voorheen fatale aandoeningen waren kunnen we nu heel veel oplossen met nieuwe technieken en medicijnen. We trekken nu vooral grenzen en als een bestuur dat niet doet dan door de rechterlijke macht dat wel op vordering van een belangenorganisatie. Die grenzen bijten we ons in vast.
Zoveel stikstofruimte voor zoveel woningen, de hoeveelheid CO2, de concentraties fijnstof, hoeveel zonne-energie kunnen we opwekken, wat kan er aan elektrische machines in het bestek, als een soort cijfers zijn er nu allerlei managers met opgaven bezig. En de gewone inwoner is afgehaakt, die kan het niet volgen, hoe nobel de bedoelingen ook zijn. Als de gewone inwoner het wel probeert te volgen dan is er altijd wel iemand die zegt dat de berekeningen niet kloppen of het probleem niet bestaat. Welke gevolgen van onze activiteiten willen of kunnen we accepteren.
De discussie moet niet over grenzen gaan, maar om de bereidheid om de gevolgen van onze activiteiten te accepteren. Die gevolgen kunnen in een tijdperk positief zijn bv kunstmest, zonnepanelen of iets als de IPhone, maar hebben ook altijd een negatieve zijde. Met kunstmest werd destijds een voedselprobleem opgelost, intensief gebruik levert weer nadelen op. Er zijn genoeg deskundigen -denk aan die vroegere samenlevingen – die dan de gevolgen in kaart kunnen brengen en kunnen aangeven welke oplossingen, met voor- en nadelen er zijn. Maar zo werkt het nu niet meer. De politiek, de uitersten eerst storten zich op een rapport.
De een zegt dat er niets van klopt, er is geen probleem en de ander zegt dat het veel te weinig is. Polarisatie en geen oplossing, nog een rapport, nieuwe deskundigen, nieuwe politici).
Hoe dan wel?
“We weten allemaal dat het zo niet verder kan, we moeten wat doen, gezamenlijk zoeken naar oplossingen, ik wil best inleveren, maar dan moet er wel. ‘Het is oorlog.’ ‘Er is geen probleem.’ ‘Jullie worden voor de gek gehouden.’ ‘Het is ze om onze grond te doen.’ Politici van diverse pluimage voorop.
Laten we blijven proberen om het gezonde verstand de boventoon te laten voeren. De politieke opruiers hebben geen oplossingen, alleen hun eigen belang. Laten we luisteren naar de argumenten van anderen, laten we bereid zijn om soms iets in te leveren van een standpunt om toch een oplossing te hebben. Kijk eens in je eigen kring, familie, vereniging of de buren. Je wilt niet allemaal hetzelfde, maar dan probeer je er toch uit te komen wat betreft de verhuizing, de organisatie van iets of de schutting).
Want die kracht van ons laten we in Nieuwkoop vaak al wel zien. Er is namelijk het afgelopen jaar nogal wat gebeurd en er staat het komende jaar ook weer wat te wachten. Mooie dingen die we met elkaar hebben kunnen doen, maar we zitten natuurlijk niet stil.
Landelijk gebied
Er gaat veel veranderen in ons landelijk gebied en in 2023 zal dat zeker zichtbaar worden. Onze natuur is in slechte staat. Dat willen we verbeteren. We hebben anders dan de voorgaande jaren meer geld beschikbaar om het beheer in onze natuur te verbeteren. We kijken terug op een woelig jaar. Mijn angst hierbij is dat we elkaar als samenleving kwijtraken. Zie onze samenleving als een team, we spelen samen, je dekt elkaar en vangt elkaar op.
Als 1 speler verzuimt, egoïstisch speelt, niet overspeelt en niet meedoet, verliest het team zijn kracht en loop je het risico te verliezen. Dat is zonde. Laten we blijven proberen om het gezonde verstand de boventoon te laten voeren. Speel samen met mensen die gaan voor het teambelang en zoeken naar oplossingen.
Ik hoorde het afgelopen week weer op het nieuws. De polarisatie neemt toe. De schreeuwers krijgen gelijk en de stille meerderheid zwijgt. Houdt oog voor elkaar en luister.
Ik ben blij dat we in Nieuwkoop constant voorbeelden blijven houden waarbij we laten zien dat we oog voor elkaar hebben en houden. Het hoge aantal vrijwilligers, allemaal dingen waar we hartstikke trots op mogen en kunnen zijn. We zijn er voor elkaar.
Met elkaar problemen oppakken, dan praten we niet meer over de crises.