Regio – De onroerendezaakbelasting (ozb) stijgt dit jaar in de 39 grootste gemeenten gemiddeld 9,1 procent. De steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht dragen hier fors aan bij met tariefverhogingen boven de 20 procent.
Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van COELO, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Jaarlijks brengen onderzoekers daar de lokale lasten voor Nederland in kaart. Het centrum spreekt dit jaar van een ‘sterke stijging’ van de ozb, voor veel gemeenten de belangrijkste belasting.
Het onderzoek is gebaseerd op de 39 grootste gemeenten. Het gaat dan om de provinciehoofdsteden en steden met ten minste 91.000 inwoners. Ruim 40 procent van de bevolking woont in een van de onderzochte gemeenten.
Grote steden uitschieters
Een kanttekening bij de forse stijging is dat de vier grote steden het gemiddelde sterk beïnvloeden. ‘Als we deze vier buiten beschouwing laten, dan komt de stijging uit op 4,9 procent,’ vermeldt het rapport.
Ter verklaring wijzen steden erop dat ze minder geld van het Rijk ontvangen dit jaar. Zo is de boosdoener volgens Amsterdam en Den Haag de nieuwe verdeelsleutel voor het gemeentefonds, die deze steden miljoenen zou kosten.
Lokale verklaring
De herverdeling van het gemeentefonds lijkt weliswaar lokaal een verklaring te kunnen bieden, maar niet landelijk. De totale rijksbijdrage aan gemeenten gaat immers niet omlaag. Gemeenten hebben gezamenlijk dus geen verlies te compenseren.
Utrecht haalt een andere verklaring aan voor de ozb-stijging: de huizentaks zou afgelopen jaren achterop zijn geraakt bij de markt. Daarom vindt de gemeente het ‘redelijk’ om eigenaren in 2023 een ‘extra bijdrage te vragen’.
Woz-waarde
De ozb wordt berekend op basis van het prijspeil van de woning, de Woz-waarde. Grote gemeenten bepalen deze waarde op gemiddeld 18,5 procent hoger dan vorig jaar. Door bezwaarprocedures van belastingplichtigen kan dit nog wel veranderen, aldus COELO.
De uiteindelijke belastingaanslag volgt de Woz-waarde vaak niet een-op-een. Verschillen ontstaan doordat gemeenten een hogere woningwaarde ‘compenseren’ met een lager ozb-tarief. Het percentage in het onderzoek betreft de ozb-stijging die onderaan de streep wordt gepresenteerd aan de belastingbetalers.
Landelijk beeld
Later dit jaar publiceert COELO het lastenbeeld voor heel Nederland, inclusief de kleinere gemeenten. Vorig jaar waren de verschillen tussen groot en klein niet opvallend, maar de nieuwe verdeling van het gemeentefonds was toen nog grotendeels onbekend.